سیستم های اعلام و اطفاء چگونه است
انواع سیستم اطفاء حریق ساختمان ها
سیستم اعلام و اطفاء حریق: معرفی کامل تجهیزات و عملکرد آنها
مقدمه ای بر سیستم اعلام و اطفاء حریق
سیستم اعلام و اطفاء حریق مجموعه ای یکپارچه از : *تجهیزات مکانیکی و الکتریکی** است که برای شناسایی، اعلام و مهار آتش طراحی شده است. این سیستم ها بر اساس نوع محیط، خطرات احتمالی و استانداردهای ایمنی طراحی می شوند و نقش حیاتی در حفاظت از جان افراد و اموال دارند.
اجزای اصلی سیستم اعلام و اطفاء حریق
سیستم های اعلام حریق
۱. سیستم های خودکار
حس گرهای پیشرفته این سیستم ها قادرند حریق را در مراحل اولیه و قبل از گسترش شناسایی کنند. دتکتورهای دود، حرارت و شعله به صورت ۲۴ ساعته محیط را تحت نظارت دارند.
۲. سیستم های دستی
شامل شستی های قرمز رنگ است که به صورت مکانیکی فعال می شوند. این شستی ها باید در مسیرهای خروجی و مکان های پر تردد نصب شوند تا در مواقع اضطراری به راحتی در دسترس باشند.
۳. مراکز کنترل
به عنوان مغز اصلی سیستم عمل می کنند. این مراکز اطلاعات دریافتی از حس گرها و شستی ها را پردازش کرده و دستورات لازم را به سایر بخش های سیستم اطفاء حریق ارسال می نمایند. همچنین امکان ارتباط با مراکز آتش نشانی را فراهم می کنند.
سنسور های دودی .* با تشخیص ذرات دود، سیستم اعلام حریق را فعال می کنند و در دو نوع نوری و یونیزاسیون موجود هستند.
– *حسگر های حرارتی*: تغییرات ناگهانی دما را شناسایی می کنند
– *سنسور های اپتیکال*: ذرات دود را با استفاده از تکنولوژی نور تشخیص می دهند
– *دتکتور های یونیزاسیون*: برای شناسایی ذرات بسیار ریز دود مناسب هستند
– **دتکتور های شعله**: اشعه مادون قرمز و ماوراء بنفش ساطع شده از آتش را تشخیص می دهند
3. تجهیزات اطفاء حریق
– **اسپرینکلرها**:
– سیستم های خودکاری که با افزایش دما فعال می شوند
– انواع مختلفی دارند: واکنش سریع، استاندارد و ویژه برای محیط های خاص
– آب پاش ها و آب نماها
– منابع آب تحت فشار برای مهار آتش
– قابل تنظیم برای پوشش مناطق خاص
– سیستم های گازی
– استفاده از گازهای خنثی مانند FM200 یا CO2 برای محیط های حساس
– مناسب برای مراکز داده و موزه ها
– کپسول های آتش نشانی
– انواع پودری، گازی و کفی
– برای مهار آتش در مراحل اولیه
انواع سیستم اعلام و اطفاء حریق بر اساس عامل خاموش کننده
1- سیستم های اطفاء حریق آبی
1-1. سیستم تر (Wet Pipe)
لوله ها همیشه پر از آب تحت فشار هستند و بلافاصله پس از فعال شدن اسپرینکلر، آب تخلیه می شود. این سیستم ساده ترین و رایج ترین نوع است.
2.1 سیستم خشک (Dry Pipe)
لوله ها در حالت عادی پر از هوای فشرده بوده و فقط هنگام فعال شدن سیستم با آب پر می شوند. این نوع برای مکان‌های سردسیر مناسب است.
3.1 سیستم پیش عمل گر (Pre-action)
ترکیبی از دو سیستم تر و خشک است که نیاز به فعال سازی دو مرحله ای دارد. ابتدا سیستم هشدار باید حریق را تشخیص دهد، سپس آب وارد لوله ها می شود.
2. سیستم های گازی
– برای محیط های که آب ممکن است به تجهیزات آسیب بزند
– زمان تخلیه بسیار سریع (معمولاً کمتر از 60 ثانیه)
3. سیستم های پودری
– عمدتاً برای آتش سوزی های الکتریکی و مایعات قابل اشتعال استفاده می شود
4. سیستم های فوم
– برای مهار آتش سوزی های نفتی و مواد شیمیایی
استانداردهای طراحی و اجرای سیستم های اطفاء حریق
استاندارد NFPA
– تدوین شده توسط انجمن ملی حفاظت از آتش آمریکا
– جامع ترین مرجع بین المللی
– شامل الزامات فنی برای انواع سیستم ها
– به روز رسانی سالانه
مقررات ملی ساختمان ایران
– الزامات اجباری برای تمامی ساختمان ها
– تفکیک بر اساس نوع کاربری (مسکونی، تجاری، صنعتی)
– ملاحظات ویژه برای ساختمان های بلندمرتبه
دستورالعمل های سازمان آتش نشانی
– پروتکل های اجرایی و نصب
– برنامه های بازرسی دوره ای
– الزامات آموزش اپراتورها
– دستور العمل های نگهداری پیشگیرانه
استاندارد ISO 6182
– ویژه تجهیزات اسپرینکلر
– مشخصات فنی و روش های آزمایش
– الزامات مواد و روش های ساخت
– معیارهای عملکرد و دوام
رعایت این استانداردها به صورت همزمان، ضریب ایمنی ساختمان ها را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. طراحی سیستم باید توسط مهندسان خبره و با در نظر گرفتن تمامی این الزامات انجام پذیرد.
نگهداری و بازرسی دوره ای سیستم اطفاء حریق
برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم، **برنامه نگهداری پیشگیرانه** شامل موارد زیر ضروری است:
- *بازرسی ماهانه*:
– تست سیستم های اعلام حریق
– بررسی فشار آب در سیستم های آبی
– کنترل شارژ کپسول های آتش نشانی
- *بازرسی سالانه*:
– بازرسی کامل توسط تکنسین های مجرب
– تست عملکرد تمامی اجزا
– بررسی خوردگی و آسیب دیدگی لوله ها
- *آزمایش سیستم*:
– تست جریان آب
– شبیه سازی شرایط واقعی
– بررسی زمان پاسخگویی سیستم
انتخاب سیستم مناسب اطفاء حریق
عوامل مؤثر در انتخاب سیستم اطفاء حریق مناسب:
- **نوع ساختمان** (مسکونی، تجاری، صنعتی)
- **نوع مواد موجود** (معمولی، خطرناک، قابل اشتعال)
- **مساحت و ارتفاع محیط**
- **حساسیت تجهیزات موجود**
- **بودجه و هزینه های نگهداری**
# پیشرفته ترین فناوری های اطفاء حریق
۱. سیستم های هوشمند یکپارچه
این سیستم ها به صورت کامل با ساختمان های هوشمند ادغام می شوند و امکان:
– نظارت لحظه ای
– کنترل از راه دور
– گزارش دهی خودکار
را فراهم می کنند.
۲. دتکتور های چند معیاره پیشرفته
با ترکیب سنسور های مختلف شامل:
– تشخیص دود نوری
– حسگر حرارتی
– آشکارساز مونوکسید کربن
دقت تشخیص تا ۹۵٪ افزایش یافته است.
۳. اسپرینکلرهای آب مه پر فشار
مزایای کلیدی:
– کاهش ۷۰٪ مصرف آب
– پوشش بهتر محیط
– مناسب برای فضاهای حساس
– کاهش آسیب های ناشی از آب
۴. سیستم های پیش بینی کننده هوشمند
با استفاده از:
– الگو ریتم های یادگیری ماشین
– تحلیل الگوهای رفتاری
– پردازش تصویر پیشرفته
قادر به پیش بینی خطرات احتمالی با دقت ۸۸٪ هستند.
# سیستم های آتش نشانی: راهنمای جامع و استانداردها و روش های اجرا
# اهمیت سیستم های اطفاء حریق در ساختمان ها
سیستم های اطفاء حریق نقش *حیاتی* در ایمنی ساختمان ها ایفا می کنند.
این نوع سیستم ها به تنهای از *جان و مال ساکنین* محافظت می کنند،
طبق آمار سازمان های ایمنی، ساختمان های مجهز به سیستم های استاندارد اطفاء حریق تا 80% کمتر دچار خسارات جانی و مالی ناشی از آتش سوزی می شوند.
# روش های اصلی لوله کشی آتش نشانی
1. سیستم خشک (Dry Pipe System)
*ویژگی های کلیدی:*
– لوله ها در شرایط عادی *خالی از آب* هستند
– منبع آب مستقل از سیستم آب رسانی ساختمان
– مناسب برای آب و هوای سرد و یخبندان
*مزایا:*
– جلوگیری از یخ زدگی در دمای زیر صفر
– کاهش خطر نشت آب در شرایط عادی
– مناسب برای محیط های با خطر خوردگی بالا
*معایب:*
– زمان پاسخ دهی کندتر نسبت به سیستم تر
– نیاز به تجهیزات اضافی برای تزریق آب
– هزینه نگهداری بالاتر
- 2. سیستم تر (Wet Pipe System)
ویژگی های کلیدی:
– لوله‌ها *همواره پر از آب* تحت فشار هستند
– متصل به منبع آب ساختمان یا منبع مستقل
– فعال سازی *فوری* هنگام تشخیص حریق
*مزایا:*
– پاسخ دهی بسیار سریع به آتش سوزی
– قابلیت اطمینان بالا
*معایب:*
– خطر یخ زدگی در دمای زیر صفر
– احتمال نشت آب در صورت آسیب دیدگی لوله ها
– نیاز به عایق بندی در محیط های سرد
3. سیستم ترکیبی (Combined System)
*ویژگی های کلیدی:
–سیستم یکپارچه خشک-تر
– انعطاف پذیری بالا برای ساختمان های پیچیده
– طراحی سفارشی بر اساس نیازهای پروژه
*مزایا:*
– مناسب برای ساختمان های ،بلندمرتبه*
– امکان استفاده از مزایای هر دو سیستم
– پوشش بهتر خطرات مختلف
*معایب:*
– طراحی
– هزینه اولیه بالاتر
– نیاز به تخصص فنی بیشتر برای نگهداری
# استانداردهای لوله کشی آتش نشانی
**سیستم تر** باید از فولاد گالوانیزه یا فولاد سیاه سبک مطابق استاندارد DIN 2440 ساخته شود.
**سیستم خشک** نیازمند لوله مانیسمان و اتصالات جوشی است که باید الزامات DIN 2440 را رعایت کنند. برای
**سیستم اسپرینکلر**، لوله مانیسمان رده 40 منطبق بر NFPA 13 الزامی است.
نکات کلیدی:
– فولاد گالوانیزه برای محیط های مرطوب
– لوله مانیسمان برای فشارهای بالا
– رده 40 حداقل استاندارد اسپرینکلرها
– کلیه مواد باید گواهی استاندارد داشته باشند
# الزامات اجرایی
- استفاده از *شیر آلات فشار قوی** در تمام نقاط
- *تست هیدرواستاتیک* قبل از بهره‌برداری
- نصب *شیرهای یکطرفه* برای جلوگیری از برگشت جریان
- اجرای *سیستم اعلام حریق** مکمل
- عایقکاری
# انتخاب لوله مناسب برای آتش نشانی
1. لوله های فولادی
– **گالوانیزه**: مقاوم در برابر خوردگی، مناسب سیستم تر
– **مانیسمان**: بدون درز، تحمل فشار بالا، مناسب سیستم خشک
– **سیاه درز دار**: اقتصادی، نیاز به پوشش ضد خوردگی
2. لوله‌های پلیمری (UPVC)
– مناسب برای **مکان های صنعتی ** کم ارتفاع
– مقاوم در برابر خوردگی شیمیایی
– نیاز به **تائیدیه سازمان آتش نشانی**
– قیمت بالاتر نسبت به انواع سنتی
## سیستم اسپرینکلر: الزامات ویژه
موارد کاربرد اجباری
– ساختمان های *بلندمرتبه* (بالای 23 متر)
– مراکز *تجاری بزرگ* (بیش از 5000 متر مربع)
– انبارهای مواد *قابل اشتعال*
– مراکز ارائه دهنده خدمات سلامت
# مشخصات فنی
– فشار کاری *حداقل 7 بار*
– پوشش *تمام نقاط* قابل دسترس
– فاصله نازل ها *حداکثر 4 متر*
– استفاده از لوله *مانیسمان رده 40*
برنامه زمان بندی شده
- *بازدید ماهانه*
– بررسی فشار سیستم
– کنترل شیرهای اصلی
– تست سیستم های هشدا
– تست عملکرد شیرها
- *بازدید 5 ساله*
– تست هیدرواستاتیک مجدد
– تعویض قطعات فرسوده
– به روز رسانی سیستم مطابق استانداردهای جدید
برای دریافت **مشاوره تخصصی** و **طراحی سیستم اعلام و اطفاء حریق** متناسب با نیازهای شما، با کارشناسان ما تماس بگیرید. ایمنی ساختمان شما اولویت ماست! 09124378744 -09121059866
# سیستم های اعلام اطفاء حریق: راهنمای جامع فنی و اجرایی
## بخش اول: الزامات طراحی سیستم های اطفاء حریق
### 1. محاسبات هیدرولیکی
– **دبی مورد نیاز** طبق زیر بنای مفید
– **محاسبه فشار کاری** با در نظر گرفتن ارتفاع ساختمان
– **ضریب همزمانی** برای ساختمان های چند منظوره
– **ذخیره آب اضطراری** (حداقل 30 دقیقه برای سیستم های اسپرینکلر)
### 2. الزامات پمپاژ
## سیستم پمپ ها یا همان پمپاژ در اطفاء حریق
### الزامات پمپ اصلی
**در مرحله اول، پمپ اصلی باید 150% دبی مورد نیاز را تأمین کند. این ویژگی دو مزیت مهم دارد: از یک طرف عملکرد بی وقفه در شرایط اضطراری را تضمین می‌کند، از طرف دیگر*امکان پاسخگویی به نیازهای غیر منتظره را فراهم می‌آورد. به ویژه در ساختمان‌های بلند، نصب پمپ دیزلی پشتیبان ضروری است. بدین ترتیب سیستم حتی در صورت قطعی برق فعال می‌ماند.
### عملکرد پمپ جانبی
**پمپ جانبی** نقش حیاتی در سیستم اطفاء حریق ایفا می‌کند. به طور مشخص این پمپ باید توانایی ایجاد فشار حداقل 3 بار در بالاترین نقطه ساختمان را داشته باشد. در واقعیت امر، این تجهیز به عنوان مکمل ضروری پمپ اصلی عمل می‌نماید.
**به بیان ساده‌تر، دقت در این محاسبات دو مزیت عمده دارد:
1. **از یک طرف کارایی سیستم را بهینه می‌سازد
2. **از طرف دیگراز تحمیل هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند
### سیستم پشتیبان
**پمپ دیزلی** به عنوان پشتیبان عمل می‌کند. همزمان، پمپ جانبی باید مستقل کار کند. این قابلیت دو فایده دارد: اولاً عملکرد در شرایط بحرانی را بهبود می‌بخشد، ثانیاً انعطاف پذیری سیستم را افزایش می‌دهد.
### کنترل هوشمند
**سیستم کنترل پمپ‌ها را هماهنگ می‌کند. این سیستم با تحلیل شرایط، بهترین ترکیب را انتخاب می‌کند. باعث می شود مصرف انرژی را کاهش دهد.
### نکات کلیدی
**برای طراحی مناسب**:
1. محاسبات دقیق انجام شود
2. تجهیزات استاندارد انتخاب شوند
3. هماهنگی کامل بین اجزا وجود داشته باشد
# بخش دوم: تجهیزات تکمیلی سیستم های اطفاء حریق
### 1. جعبه های آتش نشانی (FHC)
– **حداقل تجهیزات**:
– شلنگ 30 متری فشار قوی
– نازل استاندارد با قابلیت تنظیم
– کپسول پودری 6 کیلویی
– کلاه ایمنی
– **فاصله نصب**:
– حداکثر 30 متر در محیط های باز
– حداکثر 45 متر برای محیط های مسقف
بخش سوم: الزامات اجرایی ونصب سیستم ها
### 1. روش های نصب لوله
– **سیستم توکار**:
– عمق حداقل 10 سانتی متر از سطح نهایی
– نشان گذاری مسیر با نوار هشدار
– عایق بندی در مجاورت لول ه‌های تاسیساتی
– **سیستم روکار**:
– استفاده از بست های ضد حریق
– فاصله از دیوار حداقل 10 سانتی متر
– رنگ آمیزی قرمز با نوارهای شبرنگ
### 2. کنترل کیفیت اجرا
– **تست های اجباری**:
– تست فشار 1.5 برابر فشار کاری به مدت 24 ساعت
– تست عملکرد شیرهای یکطرفه
– بازرسی رادیوگرافی از جوش های اصلی
– تست هیدرولیک انشعابات
# بخش چهارم: سیستم های نوین اطفاء حریق
### 1. تکنولوژی های پیشرفته
– **سیستم های مه آب (Water Mist)**:
-مصرف آب کمتر
– قابلیت استفاده در محیط های الکتریکی
– فشار کاری بسیار بالا (حدود 100 بار)
– **سیستم های تشخیص تصویری**:
– الگوریتم های هوش مصنوعی
– تشخیص حریق در کمتر از 5 ثانیه
– قابلیت یکپارچه سازی با BMS
### 2. مواد جدید
– **لوله های کامپوزیتی FRP**:
– مقاومت خوردگی فوق العاده
– وزن 70% کمتر از فولاد
– عمر طراحی 50 سال
– **اسپرینکلر های واکنش سریع**:
– زمان پاسخگویی کمتر از 30 ثانیه
– حساسیت حرارتی بالا
– طراحی برای سقف های بلند
-
#بخش پنجم : برنامه ریزی ،نگهداری
### 1. چک لیست ماهانه
– بررسی فشار سیستم
– تست آلارم های هشدار
– بازرسی شیرهای کنترل
– کنترل شارژ پمپ های دیزلی
### 2. برنامه سالانه
– شستشوی کامل شبکه لوله کشی
– کالیبراسیون حسگر ها
– تعویض واشرهای شیر آلات
– تست عملکرد پمپ ها تحت بار کامل
## نکات کلیدی اجرایی
- **هماهنگی با سایر تاسیسات**:
– فاصله حداقل 50 سانتی متر از لوله های برق
– عدم عبور از مجاورت تابلوهای اصلی
- **علائم هشدار**:
– نصب پلاک مشخصات در تمامی نقاط دسترسی
– علامت گذاری مسیرهای لوله کشی اصلی
- **دسترسی های اضطراری**:
– فضای باز حداقل 1 متر حول جعبه های FHC
– نورپردازی اضطراری مستقل
برای طراحی و اجرای سیستم اعلام و اطفاء حریق متناسب با پروژه خود، توصیه می شود با *باشرکت ما در تماس باشید* مشورت نمایید. ایمنی اولین اولویت است!
